Ιπποκράτης: Ιδρυτής της ιατρικής γεωλογίας

«Έπειτα έρχονται τα νερά που πηγάζουν από βράχους ή από έδαφος όπου υπάρχουν θερμά ύδατα ή από περιοχές που παράγουν σίδηρο, χαλκό, άργυρο, χρυσό, θειάφι, στύψη, πίσσα ή ανθρακική σόδα. Από τέτοια εδάφη βγαίνουν ανθυγιεινά, σκληρά, θερμαντικά νερά που προκαλούν δυσκοιλιότητα και δυσκολεύουν την διούρηση…»
Περί αέρων, υδάτων και τόπων- Ιπποκράτης [460 – 370 π.Χ.]

H φύση αποτελεί πυλώνα της ιπποκρατικής λογικής. Για τον Ιπποκράτη η μελέτη φυτών, ορυκτών και άλλων οργανισμών είναι σημαντική στην κατανόηση, πώς κόσμος και γεωπεριβάλλον λειτουργούν και συμπεριφέρονται γύρω μας.

Ο Ιπποκράτης, δεν ήταν μόνο πατέρας της ιατρικής επιστήμης και της ομοιοπαθητικής, ήταν ο πρώτος που μπόρεσε να προβλέψει την σημασία της γεωγραφικής παθολογίας, της ιατρικής οικολογίας, της κοινωνικής υγιεινής ακόμη και της ιατρικής γεωλογίας.

Οι ρίζες της ιατρικής γεωλογίας φτάνουν πίσω στο μακρινό παρελθόν. Ο Ιπποκράτης στο βιβλίο του «περί αέρων, υδάτων και τόπων», αναλύει τη σχέση του φυσικού περιβάλλοντος με τον άνθρωπο και εξετάζει κατά πόσο αυτό μπορεί να επηρεάσει καίρια την υγεία του.
Τα ταξίδια του, αλλά και τοποθεσίες της Κω,-γειτονικές του Ασκληπιείου- με μεταλλικά νερά και γεωθερμικές διαδικασίες όπως της Βορίνας,Βόρκας,Αχτενιά, Κοκκινόνερου κά ,κέντρισαν το ανήσυχο πνεύμα του και βοήθησαν στην κατανόηση βασικών φυσικών λειτουργιών.

Το πρωτοποριακό έργο του είναι το πρώτο που αναγνωρίζει τη στενή σχέση μεταξύ των ασθενειών και των στοιχείων της γης. Για την ιπποκρατική ιατρική γεωπεριβάλλον και οργανισμοί είναι συγκοινωνούντα δοχεία.

Τα τελευταία χρόνια οι άνθρωποι όλο και περισσότερο έχουν επίγνωση των επιπτώσεων του περιβάλλοντος στην υγεία και οι επιστήμονες εργάζονται για να λύσουν μερικά από τα μυστήρια της Γης.

Η ιατρική γεωλογία είναι ένα αναδυόμενο διεπιστημονικό πεδίο που μελετά τη σχέση μεταξύ των φυσικών γεωλογικών παραγόντων και τις επιπτώσεις τους στην υγεία του ανθρώπου και των ζώων. Πολλοί πιστεύουν ότι η ιατρική γεωλογία είναι ένα νέο επιστημονικό πεδίο, ωστόσο στην πραγματικότητα απλά επανεμφανίζεται από το τεράστιας αξίας και μέγεθος έργο του πρώτου ιατρικού γεωεπιστήμονα, Ιπποκράτη.

Η Επιτροπή Γεωλογικών Επιστημών και Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού ορίζει την ιατρική γεωλογία ως «Η επιστήμη που ασχολείται με την επίδραση των κοινών περιβαλλοντικών παραγόντων στην γεωγραφική κατανομή των προβλημάτων υγείας στον άνθρωπο και τα ζώα.» Ο επιστημονικός όρος «hydrobiogeochemoepidemiopathoecology», είναι ευρύτερα γνωστός ως ιατρική γεωλογία. Κατατέθηκε για πρώτη φορά, το 1990, από τη Διεθνή Ένωση Γεωλογικών Επιστημών και έχει ως κύριο στόχο την αναζήτηση των σχέσεων σωστής ισορροπίας και την πρόσληψη από τα γεω-υλικά με σκοπό τη βελτίωση και τη διατήρηση της υγείας.

Εκτός από τον Ιπποκράτη και άλλοι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς έχουν αναφέρει ότι περιβαλλοντικοί παράγοντες έχουν επηρεάσει τη γεωγραφική κατανομή των ανθρώπινων ασθενειών πριν τουλάχιστον 2.400 χρόνια. Το 300 π.Χ., ο Αριστοτέλης ανέφερε δηλητηρίαση από μόλυβδο σε ανθρακωρύχους. Πετρώματα και ορυκτά έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί για χιλιάδες χρόνια για τη θεραπεία διαφόρων ασθενειών όπως η πανούκλα, η ευλογιά και για πυρετούς.

Σήμερα, ιατρικοί γεωλόγοι ανά τον κόσμο ασχολούνται με τον αντίκτυπο της μολυσματικής κινητικότητας, ως αποτέλεσμα των ακραίων φυσικών φαινομένων όπως πλημμύρες, σεισμοί, τσουνάμι,κατολισθήσεις κά. Μελετάνε την έκθεση ή την ανεπάρκεια των ιχνοστοιχείων και μετάλλων στο περιβάλλον, την επίδραση των ορυκτών [αμίαντος,μόλυβδος κά], τις ηφαιστειακές εκπομπές, την μεταφορά/τροποποίηση και τη συγκέντρωση των οργανικών ενώσεων,την έκθεση σε ραδιονουκλίδια, τα μικρόβια και άλλους παθογόνους παράγοντες και γενικά τα γεωλογικά υλικά και τις φυσικές διεργασίες που μπορεί να φέρουν επικίνδυνα αποτελέσματα στην υγεία όχι μόνο των ανθρώπων αλλά και των άλλων οργανισμών.

Πηγές

1.Γεωλογική Υπηρεσία του Καναδά (GSC)
2.Ιστορία της Νήσου Κω- Β.Χατζηβασιλείου
3.Βικιπαίδεια
4.geotimes.com
5.geodifhs.com