Αλλάζει η νομοθεσία για την «πειρατεία» στο Internet

Σε εκ βάθρων αναθεώρηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την πνευματική ιδιοκτησία στο Ίντερνετ προτίθεται να προχωρήσει η Κομισιόν. Οι αλλαγές που προωθούνται χαρακτηρίζονται «ιστορικές», καθώς για πρώτη φορά επανεξετάζονται έννοιες όπως η «πειρατεία» και το «κατέβασμα» μουσικής και ταινιών, και τίθεται υπό συζήτηση το τι είναι παράνομο και τι όχι.
Τα θέματα αυτά αναμένεται να αντιμετωπιστούν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, με την υιοθέτηση κοινού ρυθμιστικού πλαισίου και για τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. Μέχρι σήμερα η κάθε χώρα έχει τους δικούς της -συχνά ξεπερασμένους- νόμους, που δεν λαμβάνουν υπόψη τη νέα ψηφιακή πραγματικότητα.
Η Νέλι Κρους, αντιπρόεδρος της Κομισιόν και επίτροπος για την Ψηφιακή Ατζέντα, προσπαθεί να αλλάξει αυτό το καθεστώς. «Το ψηφιακό εξ ορισμού δεν έχει σύνορα κι έτσι ταιριάζει απόλυτα στην ενιαία αγορά», δηλώνει.

• Τι αλλάζει στην «πειρατεία»

Η κ. Κρους φέρεται αποφασισμένη να αντιμετωπίσει το θέμα της πνευματικής ιδιοκτησίας στο Ίντερνετ και το καθεστώς με το οποίο εκατομμύρια πολίτες «κατεβάζουν» τραγούδια και ταινίες. Η «πειρατεία» είναι μια από τις βασικές προτεραιότητες του πενταετούς πλάνου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Ψηφιακή Ατζέντα».
«Στην Ευρώπη υπάρχει μια ενιαία αγορά για το ‘’κατέβασμα’’ μουσικής και ταινιών. Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η αγορά είναι παράνομη», δήλωσε πρόσφατα η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η κ. Κρους σημείωσε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν να παραβούν το νόμο, αλλά επί του παρόντος δεν είναι καθόλου εύκολο να «κατεβάσουν» ταινίες και μουσική νόμιμα, παραδεχόμενη εμμέσως ότι το ισχύον πλαίσιο που καθιστά παράνομους όσους «κατεβάζουν» υλικό από το Ίντερνετ είναι προβληματικό και πρέπει να αναθεωρηθεί.

• Όχι στην τιμωρία των «πειρατών»

Η Νέλι Κρους σημειώνει ότι η τιμωρία των «πειρατών» δεν είναι η ορθή προσέγγιση, διότι χρησιμεύει μόνο για να «δαιμονοποιήσει εκατομμύρια πολίτες». Αντ’ αυτού, υποστηρίζει ότι η μουσική και κινηματογραφική βιομηχανία μπορούν να συνεργαστούν για να καταλήξουν σε μια καλύτερη λύση σχετικά με τον τρόπο προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας.
Αποτελεί κοινή παραδοχή ότι το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο πρέπει να αλλάξει το ταχύτερο δυνατό, διότι δεν «καλύπτει» καμία πλευρά – ούτε τους δημιουργούς, ούτε τις εταιρείες, ούτε τους χρήστες.

• Η προστασία της ιδιωτικότητας

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ένα σύστημα πνευματικής ιδιοκτησίας που δούλεψε για 200 χρόνια με αρκετή επιτυχία. Αλλά αυτό συνέβαινε όταν οι χώρες μάχονταν ξεχωριστά για το θέμα. Αν τώρα βρούμε μια λύση για τα πνευματικά δικαιώματα, τότε θα είναι ευκολότερο να επιτεθούμε στην πειρατεία. Κι αν λυθεί το πραγματικό πρόβλημα, τότε θα υπάρχει λιγότερη πειρατεία», σημείωσε η κ. Κρους, θέτοντας παράλληλα και το μείζον θέμα της προστασίας της ιδιωτικότητας:
«Η επιβολή πνευματικών δικαιωμάτων συχνά εμπλέκεται σε ευαίσθητα ζητήματα σχετικά με το απόρρητο, την προστασία των προσωπικών δεδομένων ή ακόμα και την ουδετερότητα του δικτύου».

• Δεν προστατεύουν επαρκώς οι νόμοι

Σύμφωνα με την κ. Κρους, η ισχύουσα νομοθεσία «ενοχλεί το κοινό, που συχνά δεν μπορεί να έχει πρόσβαση στα έργα των καλλιτεχνών. Αφήνει, δε, ένα κενό το οποίο καλύπτεται από το παράνομο περιεχόμενο, στερώντας από τους καλλιτέχνες τις αποδοχές που δικαιούνται».
Σήμερα είναι διάχυτη η αίσθηση ότι οι νόμοι περί πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύουν περισσότερο τους επιχειρηματικούς κολοσσούς και λιγότερο τους καλλιτέχνες, οι οποίοι σπανίως απολαμβάνουν τους -οικονομικούς- καρπούς του δημιουργικού τους κόπου.
Η Κρους τονίζει ότι οι νόμοι για την πνευματική ιδιοκτησία δεν πρέπει να προστατεύουν μόνο το συμφέρον των εταιρειών, αλλά να καλύπτουν και τις ανάγκες των καλλιτεχνών, παραμένοντας ταυτόχρονα δίκαιοι για τους χρήστες.
«Η θέση μου είναι ότι πρέπει να κοιτάξουμε πέρα από τα εθνικά και συντεχνιακά συμφέροντα και να υιοθετήσουμε μια νέα προσέγγιση για τα πνευματικά δικαιώματα. Χρειαζόμαστε μια δημόσια συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο», υποστηρίζει.

• Η λύση

Αυτό που επιδιώκει η επίτροπος είναι να δημιουργηθούν πανευρωπαϊκές ιστοσελίδες στις οποίες οι πολίτες θα μπορούν να «κατεβάζουν» περιεχόμενο χωρίς να παραβιάζουν το νόμο. Παράλληλα, προτείνει τη δημιουργία μιας ενιαίας υπηρεσίας πληρωμών των πνευματικών δικαιωμάτων για τους καλλιτέχνες σε ολόκληρη την Ε.Ε.
Απαντώντας στους πολέμιους της ψηφιακής τεχνολογίας και σε όσους αντιμετωπίζουν το Ίντερνετ με σκεπτικισμό, τονίζει ότι το Διαδίκτυο περισσότερο υποστηρίζει, παρά «σκοτώνει» τα άλλα μέσα, καθώς οι τακτικοί χρήστες του είναι πιο πιθανό να στραφούν και στα υπόλοιπα μέσα (τηλεόραση, κινηματογράφο κ.ά.), από ό,τι όσοι δεν χρησιμοποιούν το Ίντερνετ.
«Ακριβώς όπως ο κινηματογράφος δεν σκότωσε το θέατρο και η τηλεόραση δεν σκότωσε το ραδιόφωνο, έτσι και το Διαδίκτυο δεν θα σκοτώσει οποιοδήποτε άλλο μέσο. Ακριβώς το αντίθετο θα συμβεί».

• Πολιτική για τις online αγορές

Μια ακόμη προτεραιότητα της Κομισιόν είναι να καταστεί ευκολότερο για τους Ευρωπαίους πολίτες να κάνουν τις αγορές τους online σε όλη την Ε.Ε.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πάνω από το 90% των ανθρώπων που ψωνίζουν στο Διαδίκτυο, χρησιμοποιούν αποκλειστικά τα e-shop της χώρας τους. Επιπλέον, περίπου το 60% των διασυνοριακών ηλεκτρονικών συναλλαγών αποτυγχάνουν, λόγω νομικών ή τεχνικών κωλυμάτων.
Ένας από τους στόχους που έχει θέσει η Κομισιόν είναι ως το 2015 να ψωνίζουν online οι μισοί κάτοικοι των χωρών της Ε.Ε.