Η αλλαγή κλίματος “σβήνει” τα παγκόσμια μνημεία

Μόνο σε καρτ ποστάλ και φιλμ αρχείου θα μπορούν να δουν οι μελλοντικές γενιές πολλά από τα -μέχρι σήμερα- αθάνατα μνημεία του ανθρώπινου πνεύματος αλλά και τα μοναδικά τοπία του πλανήτη.
Η αυξανόμενη μόλυνση του περιβάλλοντος, η υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας και η έκρηξη του τουρισμού έχουν προκαλέσει ζημιές σε πολλά μνημεία και φυσικά τοπία, οι οποίες μελλοντικά μπορεί να αποδειχθούν ανεπανόρθωτες.
Το καθ’ όλα ρεαλιστικό ενδεχόμενο να απαγορευτεί μελλοντικά η πρόσβαση σε μνημεία όπως το Ταζ Μαχάλ, οι Πυραμίδες της Γκίζας και η Απαγορευμένη Πόλη στο Πεκίνο έχει δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια ένα νέο είδος οικολογικού τουρισμού, στο οποίο ο επισκέπτης βλέπει τα μνημεία της φύσης που κινδυνεύουν και ταυτόχρονα ευαισθητοποιείται για τα ζητήματα του περιβάλλοντος.
Το «Εθνος» παρουσιάζει, σήμερα, δέκα σημεία του πλανήτη που σήμερα αποτελούν πόλο έλξης για εκατομμύρια τουρίστες, αλλά στο μέλλον είτε δεν θα υπάρχουν είτε θα είναι κατεστραμμένα σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην προκαλούν το ενδιαφέρον των επισκεπτών.
ΝΗΣΙΑ ΓΚΑΛΑΠΑΓΚΟΣ
Κινδυνεύει η πανίδα
Τα πασίγνωστα νησιά, στα οποία είχε βρεθεί ο Δαρβίνος πριν διατυπώσει τη θεωρία του για την εξέλιξη των ειδών, αντιμετωπίζουν τα προβλήματα που παρατηρούνται σε όλους τους επίγειους παραδείσους. Η τουριστική έξαρση, η ετήσια αύξηση των επισκεπτών υπολογίζεται στο 12% και η υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην εξαφάνιση σπάνιων ειδών πανίδας. Οι επισκέπτες συνωστίζονται για να θαυμάσουν από κοντά τα σπάνια είδη κορμοράνων, πιγκουίνων και θαλάσσιων λιονταριών με αποτέλεσμα να καταστρέφουν το φυσικό περιβάλλον τους. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι αν η τουριστική ανάπτυξη συνεχιστεί με τους ίδιους ρυθμούς ο επόμενος Δαρβίνος δεν θα βρει πολλά είδη ζώων και πουλιών να μελετήσει.
ΜΑΛΔΙΒΕΣ
Θα βυθιστούν τα νησιά

Κατά πολλούς επιστήμονες, ο αγαπημένος προορισμός των νεονύμφων μετράει χρόνια. Το πιο δυσοίωνο σενάριο λέει ότι μέχρι το 2050 τα νησιά, τα οποία δέχονται 600.000 επισκέπτες ετησίως, θα βυθιστούν εξαιτίας της αύξησης της στάθμης του Ινδικού ωκεανού. Τη δεκαετία του 1990 έγιναν έργα συνολικού κόστους 63 εκατομμυρίων δολαρίων για τη θωράκιση των νησιών αλλά φαίνεται ότι ούτε αυτά θα είναι αρκετά. Η τοπική κυβέρνηση έχει ήδη αρχίσει να συζητά το ενδεχόμενο μεταφοράς των 366.000 κατοίκων στην Ινδία, τη Σρι Λάνκα και την Αυστραλία. Μια τέτοια εξέλιξη θα σημάνει φυσικά και το τέλος του τουρισμού σε μία χώρα που βασίζει το 30% του ΑΕΠ της σε αυτόν τον τομέα.
ΚΙΛΙΜΑΝΤΖΑΡΟ
Χωρίς χιόνι το 2020
Η μεγαλύτερη τουριστική ατραξιόν της Τανζανίας αναμένεται να μην έχει ίχνος χιονιού μέχρι το 2020. Η αύξηση της θερμοκρασίας έχει προκαλέσει το λιώσιμο του 84% του χιονιού από το 1912 και μετά. Οι μετρήσεις έχουν δείξει ότι έχει απομείνει μόνο ενάμισι τετραγωνικό χιλιόμετρο χιονιού στην κορυφή του βουνού, το οποίο αναμένεται να λιώσει πολύ σύντομα. Αν και οι 15.000 ορειβάτες που προσπαθούν να κατακτήσουν την κορυφή του βουνού κάθε χρόνο θα απογοητευτούν από αυτή την εξέλιξη, ο τουρισμός έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Ολοι θέλουν να δουν για τελευταία φορά τα χιόνια του Κιλιμάντζαρου ενώ οι οπαδοί του «οικολογικού τουρισμού» πληρώνουν περίπου 8.000 δολάρια για να κάνουν εκδρομές στο βουνό και να τοποθετήσουν συσκευές για την επεξεργασία των καιρικών φαινομένων.
ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΟΡΑΛΛΙΟΓΕΝΗΣ ΥΦΑΛΟΣ
Καταστρέφονται τα κοράλλια
Τα 344.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα του μεγάλου κοραλλιογενούς υφάλου καταστρέφονται με ταχύτατους ρυθμούς λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας του νερού και της μεγάλης τουριστικής κίνησης. Το φαινόμενο άρχισε να γίνεται έντονο στα τέλη της περασμένης δεκαετίας όταν παρατηρήθηκε ότι τα χρώματα των κοραλλιών άρχισαν να ξεφτίζουν. Οι αρχές της Αυστραλίας έθεσαν περιορισμούς στην κίνηση των πλοίων στην περιοχή αλλά τα αποτελέσματα δεν ήταν καθόλου ενθαρρυντικά. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το 2050 θα έχει εξαφανιστεί το 50% των κοραλλιών.
ΑΛΠΕΙΣ
Λιώνουν τα χιόνια
Το τέλος του 21ου αιώνα θα σημάνει και την αρχή της αναζήτησης άλλων βουνών για τους λάτρεις των χειμερινών σπορ. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι μέχρι το 2100 οι Αλπεις θα έχουν χάσει το 40% του χιονιού τους. Αυτή η δυσοίωνη πρόβλεψη γίνεται ακόμα χειρότερη για περιοχές που βρίσκονται σε χαμηλότερο υψόμετρο, αφού λόγω των υψηλών θερμοκρασιών, οι ιδιοκτήτες των χιονοδρομικών κέντρων τοποθετούν τεχνητό χιόνι για να βγάλουν τη σεζόν. Είναι χαρακτηριστικό της πορείας που έχουν πάρει τα πράγματα το γεγονός ότι ένας ιδιοκτήτης χιονοδρομικού κέντρου το πούλησε σε Αγγλο επενδυτή αντί του ποσού του ενός ελβετικού φράγκου.
ΒΕΝΕΤΙΑ
Βυθίζεται 6 εκ. κάθε δεκαετία

Η ιστορία που θέλει τη Βενετία να είναι υπό βύθιση είναι γνωστή εδώ και πολλά χρόνια. Οι επιστημονικές εκτιμήσεις δεν δείχνουν ότι ο κίνδυνος αυτός έχει περάσει, αφού η ιταλική πόλη βυθίζεται περίπου 6 εκατοστά κάθε δεκαετία, ενώ οι 40 πλημμύρες που σημειώνονται κάθε χρόνο επιδεινώνουν το πρόβλημα. Ακριβείς προβλέψεις για το αν και πότε θα έρθει το τέλος δεν είναι δυνατόν να γίνουν, από τη στιγμή που οι ιταλικές αρχές και η επιστημονική κοινότητα κάνουν ό,τι μπορούν για να τη σώσουν, αλλά είναι γεγονός ότι πολλοί βλέπουν στο μέλλον τη Βενετία να γίνεται το μεγαλύτερο υποθαλάσσιο αξιοθέατο του πλανήτη.
ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ
Κλέβουν τις πέτρες για …ενθύμιο
Το μοναδικό από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου που στέκεται ακόμα, οι Πυραμίδες της Γκίζας, αποτελούν κορυφαίο τουριστικό προορισμό. Αυτή όμως είναι και μια αιτία που έχει οδηγήσει στην παρακμή του μνημείου, αφού οι επισκέπτες και οι ντόπιοι δεν σέβονται το μνημείο φτάνοντας στο σημείο να κλέβουν πέτρες για ενθύμιο ή για να τις πουλήσουν αργότερα. Επιπλέον, η μόλυνση της ατμόσφαιρας στο Κάιρο ενοχοποιείται για τη διάβρωση πολλών τεχνουργημάτων των Πυραμίδων, ενώ τα μολυσμένα υπόγεια νερά που προέρχονται από τους υπονόμους των φτωχογειτονιών της αιγυπτιακής πρωτεύουσας έχουν αρχίσει να καταστρέφουν τα θεμέλιά τους. Οι ξεναγήσεις με καμήλες και άλογα έχουν ήδη απαγορευτεί και αναμένονται και άλλα μέτρα για την προστασία του μνημείου.
ΤΑΖ ΜΑΧΑΛ
Εκτεταμένες φθορές στις λευκές πέτρες
Το θαύμα της αρχιτεκτονικής του 17ου αιώνα δέχεται κάθε χρόνο περίπου 3-4 εκατομμύρια επισκέπτες. Ο μεγάλος αριθμός τουριστών και η μόλυνση του περιβάλλοντος είναι οι δύο παράγοντες που έχουν συμβάλει στην τεράστια καταστροφή που έχουν υποστεί οι λευκές πέτρες από τις οποίες είναι κατασκευασμένο το μνημείο. Οι φθορές είναι τόσο εκτεταμένες ώστε πολλές από τις αριστουργηματικές μικρολεπτομέρειες που στολίζουν το Ταζ Μαχάλ να έχουν σχεδόν εξαφανιστεί. Για τον λόγο αυτό οι αρμόδιες υπηρεσίες της Ινδίας εξετάζουν τα τελευταία χρόνια σοβαρά το ενδεχόμενο να κλείσουν το παλάτι για τους τουρίστες. Και όσο περνούν τα χρόνια και οι φθορές μεγαλώνουν, η πιθανότητα αυτή γίνεται μεγαλύτερη.
ΝΕΚΡΑ ΘΑΛΑΣΣΑ
Χάνει ένα μέτρο νερό τον χρόνο
Η Νεκρά Θάλασσα έχει το πιο αλμυρό νερό του πλανήτη και βρίσκεται στο πιο χαμηλό υψόμετρο. Αποτελεί πόλο έλξης για όσους επισκέπτονται τα σημεία του πλανήτη που έχουν σχέση με τον χριστιανισμό, αλλά φαίνεται ότι αυτό δεν θα συμβαίνει για πολλά χρόνια ακόμα. Τα επίπεδα του νερού αυξομειώνονται επειδή η Νεκρά Θάλασσα βρίσκεται σε ζεστή και άνυδρη περιοχή, στα σύνορα Ισραήλ, Ιορδανίας και Παλαιστίνης. Οι εισροές από τον Ιορδάνη ποταμό, ωστόσο, είναι πολύ περιορισμένες τα τελευταία χρόνια αφού το νερό χρησιμοποιείται για να ποτίζονται οι καλλιέργειες. Αποτέλεσμα είναι η Νεκρά Θάλασσα να χάνει κάθε χρόνο περίπου ένα μέτρο νερό και να κινδυνεύει να ξεραθεί.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΗ ΠΟΛΗ
Κλειστές πτέρυγες λόγω φθορών
Το Πεκίνο είναι μία από τις πιο μολυσμένες και πυκνοκατοικημένες πόλεις του πλανήτη. Αυτό έχει ως συνέπεια την υποβάθμιση πολλών σημαντικών μνημείων με κορυφαίο την Απαγορευμένη Πόλη, τον τόπο κατοικίας των Κινέζων αυτοκρατόρων. Οι αρχές της Κίνας γνωρίζουν το πρόβλημα και αποφάσισαν να κλείσουν πολλές από τις πτέρυγες του μνημείου τουλάχιστον μέχρι το 2020 για να τις συντηρήσουν. Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν και άλλα σημεία της Απαγορευμένης Πόλης τα οποία θα μείνουν κλειστά για άγνωστο χρονικό διάστημα.