Η καλλιέργεια της ελιάς καταγράφεται για πρώτη φορά στην μινωική Κρήτη πριν από 3500 χρόνια.Ευρήματα όπως πήλινα δοχεία με ελαιόλαδο και αμφορείς με βρώσιμες ελιές στη Ζάκρο επιβεβαιώνουν τις καταγραφές του Αναγνωστόπουλου( 1951).
Γιατί ελαιόλαδο;
Διότι το ελαιόλαδο είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνη Ε και μονοακόρεστα λιπαρά, που μειώνουν την κακή χοληστερόλη. Μυστικό μακροζωίας για τους κρητικούς αλλά επίσης συστατικό γαστρονομίας για γευστικότερο και πιο ποιοτικό φαγητό.
Τι ελαιόλαδο επιλέγουμε και πως;
Το ελαιόλαδο διακρίνεται αρχικά από τον τρόπο καλλιέργειας, σε συμβατικής γεωργίας ελαιόλαδο ,σε ολοκληρωμένης διαχείρισης ελαιόλαδο, σε βιολογικής γεωργίας ελαιόλαδο και βιοδυναμικής γεωργίας ελαιόλαδο.
Η δεύτερη φάση διαχωρισμού έγκειται στη ποιότητα του, στο πώς θέλουμε να το χρησιμοποιήσουμε.
α) Αγουρέλαιο, με ημερομηνία κατανάλωσης το ανώτερο εννέα μήνες από την παραγωγή του, είναι το πρώτο ελαιόλαδο της χρονιάς που ο καρπός είναι ακόμα άγουρος. Ιδιαίτερα χαμηλό σε οξέα κάτω από 0,4. Πλουσιότερο όλων σε αντιοξειδωτικά με έντονο πράσινο χρώμα, άγρια φρέσκια γεύση και λίγο πικρό από την ποσότητα χλωροφύλλης που περιέχει ακόμα ο καρπός. Καταναλώνεται αποκλειστικά ωμό σε φρέσκιες σαλάτες ή ως συνοδευτικό σε λευκά τυριά ψωμί και λαχανικά.
β) Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, η φυσικότερη κατηγορία ελαιολάδου. Χρώμα χρυσοπράσινο, λεπτό στην υφή του με ξεχωριστά αρώματα φρεσκοκομένου καρπού ελιάς και οξύτητα του δεν ξεπερνά τα 0,8 οξέα. Συνοδεύει άριστα φρέσκιες σαλάτες αλλά επίσης δίνει ξεχωριστή γεύση στο μαγειρεμένο φαγητό, ειδικά αν το προσθέσουμε προς το τέλος καθώς οι φαινόλες εξανεμίζονται στις υψηλές θερμοκρασίες.
γ) Παρθένο ελαιόλαδο, φυσικό ελαιόλαδο με ώριμα χαρακτηριστικά βαριά υφή, έντονη γεύση και οσμή. Με οξύτητα από 0,8 έως και 2 οξέα.
δ) Ραφινέ ελαιόλαδο, είναι ένα μίγμα από ραφιναρισμένα ελαιόλαδα και παρθένου ελαιολάδου με οξύτητα μεταξύ 1 έως 2 οξέα.
ε) Πυρηνέλαιο, Ραφιναρισμένο λάδι που προέρχεται από τον πυρήνα της ελιάς με την προσθήκη παρθένου ελαιολάδου. Ενδείκνυται για τηγάνισμα και γενικότερα πολύ υψηλές θερμοκρασίες μαγειρέματος καθώς έχει την ιδιότητα να μην καίγεται και να οξειδώνεται.
στ) Αρωματικά ελαιόλαδα. Αποτελούνται από επιλεγμένα ελαιόλαδα χωρίς ιδιαίτερη οσμή και γεύση που συνδυάζονται με μπαχαρικά, αρωματικά φυτά και βότανα. Χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά σε όλες τις κουζίνες του κόσμου και αρωματίζουν ευχάριστα φρέσκιες σαλάτες μαρινάδες και διάφορα σνάκ.