Μια μάχη ενάντια στις διατάξεις που προωθούν τα συμφέροντα των μεγάλων επιχειρήσεων εκτροφής χοίρων σε βάρος τόσο της ανθρώπινης υγείας όσο και της καλής διαβίωσης των ζώων έχει ξεκινήσει στην Ευρώπη. Ενάντια στα μέσα που χρησιμοποιούνται από τις Πανευρωπαϊκές αγροτικές επιχειρήσεις, σε συμβούλους και βουλευτές που τάσσονται υπέρ αυτών των λογικών έχουν συσπειρωθεί σοσιαλιστές, οικολόγοι αλλά και συντηρητικοί στο πλευρό αγροτικών κοινοτήτων που ζημιώνονται οικονομικά. To «Pig Business» είναι ένα ντοκιμαντέρ με αυτό ακριβώς το θέμα. Επιχειρεί την προβολή των συνθηκών εκτροφής και τη διαμάχη των ξένων εταιριών, κολοσσών στον αγροτικό κλάδο με κατοίκους και μικροεπιχειρηματίες.
Το «Pig Business» δημιουργήθηκε την περίοδο 2005-2009 και χαρτογραφεί την τετραετή έρευνα της ηθοποιού και οικο-ακτιβίστριας Tracy Worcester για την εκβιομηχάνιση της χοιροτροφίας. Το ντοκιμαντέρ ξεκινά στην Αγγλία, αποκαλύπτοντας ότι οι ετικέτες στα προϊόντα των σούπερ μάρκετ είναι κάθε άλλο παρά αξιόπιστος οδηγός για τους καταναλωτές καθώς δεν αναφέρουν πώς και πού το χοιρινό κρέας έχει παραχθεί. Ακολουθείται η πορεία ΗΠΑ, Βραζιλία και Πολωνία όπου η κάμερα επισκέπτεται τα γραφεία των μεγάλων εταιρειών, των Ευρωπαίων γραφειοκρατών και Τραπεζών, των οποίων οι πολιτικές έχουν οδηγήσει σε μαζικές διαδηλώσεις σε όλες αυτές τις χώρες.
ΗΠΑ και Ευρώπη
Το ντοκιμαντέρ καταγράφει την αύξηση της εκμετάλλευσης του βιομηχανοποιημένων χοιροτροφείων αρχικά στις ΗΠΑ και την εξάπλωση αυτού του μοντέλου στην Ευρώπη. Παρόλο που οι κανόνες της ελεύθερης αγοράς έχουν επιτρέψει τις χαμηλής ποιότητας εισαγωγές από την Αμερική στην Ευρώπη, υποδαυλίζοντας ταυτόχρονα τις μικρές αγροτικές επιχειρήσεις, υπάρχουν ακόμα σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο Ηπείρων. Στην Αμερική, το ποιοτικό φαγητό και η ανθρώπινη υγεία έχουν περάσει προ πολλού σε δεύτερη μοίρα ενώ παράλληλα, η νομοθεσία της είναι αρκετά ελαστική με τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται κατά την εκτροφή των χοίρων.
Το παράδειγμα της Πολωνίας
Το «Pig Business» ερευνά πώς οι εταιρείες κολοσσοί παραγωγής χοιρινού κρέατος έχουν δημιουργήσει ένα σύστημα εκτροφής το οποίο βλάπτει τους καταναλωτές, το περιβάλλον και ωθεί τους παραδοσιακούς αγρότες στην ανεργία. Ουσιαστικά αποκαλύπτει την εκβιομηχάνιση της χοιροτροφίας, η οποία ξεκίνησε από την Πολωνία για να καταλήξει τελικά σε ένα κύμα χρεοκοπημένων μικροπαραγωγών κρέατος σε όλη την Ευρώπη.
Ο αμερικανικός κολοσσός Smithfield Foods of America, είχε πείσει την προηγούμενη φιλελεύθερη κυβέρνηση της Πολωνίας να της πουλήσει πρώην κρατικές κτηνοτροφικές φάρμες σε πολύ χαμηλές τιμές. Χρησιμοποιώντας κεφάλαια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα -με χρήματα των Ευρωπαίων φορολογούμενων πολιτών- η εταιρία επιδίωξε την ανασυγκρότηση, την ανάπτυξη αλλά και τον εκσυγχρονισμό των εκτροφείων. Εν τέλη αποδεικνύεται πως ο εκσυγχρονισμός δεν σήμαινε τίποτα παραπάνω από την παραγωγή πολύ φθηνού κρέατος. Αυτό με τη σειρά του συνεπάγεται ουσιαστικά την εκτροφή όσο περισσότερων χοίρων είναι δυνατόν σε χώρους μικρότερους από το επιτρεπτό.
Η Smithfield, ειδικεύεται σε αυτή την μορφή βιομηχανοποιημένης κτηνοτροφίας. Η επίδραση όμως στα τοπικά οικοσυστήματα από τα δεκάδες χιλιάδες στριμωγμένα ζώα είναι τεράστια. Οι χοίροι παράγουν δέκα φορές περισσότερα απόβλητα απ΄ότι ο άνθρωπος. Τα απόβλητα αυτά ρίχνονται στις λιμνοθάλασσες της περιοχής μολύνοντας τα νερά, προκαλώντας το μαζικό θάνατο ψαριών αλλά και επιβαρύνοντας την υγεία των κατοίκων. Τον Μάρτιο του 2010, δικαστήριο στο Μισούρι διέταξε μία θυγατρική της Smithfield Foods να πληρώσει στους ντόπιους κατοίκους το ποσό των 11 εκ. δολαρίων για τις οσμές που προέρχονταν από τις διαδικασίες που χρησιμοποιούσε η εταιρία. Ο Stephen A. Weiss, δικηγόρος στην Νέα Υόρκη, που εκπροσώπησε τις οικογένειες, δήλωσε: «Οι εταιρίες αυτές έχουν επιλέξει να εισβάλουν στις παραδοσιακές οικογενειακές κτηνοτροφικές κοινότητες χρησιμοποιώντας τακτικές που κάθε άλλο παρά σέβονται την τοπική κοινωνία και το φυσικό περιβάλλον της περιοχής».
Από την Πολωνία όμως ξεκίνησαν και οι αντιδράσεις απέναντι στο εν λόγω σύστημα των εταιρειών. Η νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση της Πολωνίας στα τέλη του 1990 είχε καλωσορίσει με ανοιχτές αγκάλες την εταιρία Smithfield. Οι ζημιές που προκάλεσε όμως η τακτική της εταιρείας στις αγροτικές περιοχές οδήγησαν στην πτώση της κυβέρνησης. Το νέο κόμμα που ανέβηκε στην εξουσία, ακολούθησε μία τελείως διαφορετική πολιτική γραμμή. Προσπάθησε να περιορίσει τη ζημιά του εταιρικού προγράμματος απαιτώντας από τις βιομηχανικές εταιρίες να ακολουθούν και να συμμορφώνονται με τους κανονισμούς. Το αποτέλεσμα αυτής της καινούριας στάσης ήταν να ξεκινήσει η εταιρία ένα νέο κύμα δραστηριοτήτων σε ένα «πιο γόνιμο και φιλικό έδαφος» όπως είναι η Ρουμανία. Τουλάχιστον αυτός ήταν ο ισχυρισμός του εκτελεστικού αντιπροέδρου της Smithfield, Richard Poulson.
Ο Πολωνός ευρωβουλευτής, Janusz Wojciechowsk, αποτέλεσε έναν από τους πρωταγωνιστές στον αγώνα ενάντια των τακτικών της εταιρείας. Ο ίδιος διοργάνωσε μια συζήτηση στις 9 Φεβρουαρίου, ώστε να επισημάνει τον κίνδυνο που κρύβεται πίσω από τον τρόπο εκτροφής χοίρων, αλλά και τον αντίκτυπο που αυτός έχει τόσο στους κατοίκους της περιοχής, όσο και στους γεωργούς αλλά και στο ίδιο το περιβάλλον. Στα παραπάνω ήρθαν να προστεθούν και κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία, μετά το σκάνδαλο που προκλήθηκε για την μολυσμένη με διοξίνες τροφή που κατανάλωσαν τα ζώα.
Επιχειρηματίες και καταναλωτές
Την ίδια ώρα, στον οικονομικό τομέα, οι μεγάλες εταιρίες γίνονται πιο ισχυρές καθώς τα κόστη τους μειώνονται χάρη στις κρατικές επιδοτήσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Παράλληλα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις μπορούν να επιβιώσουν μόνο με το να μιμηθούν τις μεγάλες εταιρείες και να ακολουθήσουν τις δικές τους τακτικές. Δηλαδή να ακολουθήσουν τη νέα σύγχρονη μέθοδο που προστάζει το στρίμωγμα όσων περισσότερων ζώων γίνεται στο μικρότερο δυνατό χώρο. Από την μεριά τους οι καταναλωτές, οι οποίοι σύμφωνα με έρευνες έχουν πλήρη άγνοια για τις συνθήκες και τους τρόπους που χρησιμοποιούνται κατά την διαδικασία εκτροφής των ζώων, θα πρέπει να προστατευτούν από αυτούς τους κινδύνους. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να αναγράφεται υποχρεωτικά πάνω στις ετικέτες των προϊόντων η χώρα προέλευσης αλλά και η μέθοδος που ακολουθήθηκε κατά την εκτροφή.
Η Tracy Worcester στο «Pig Business» συναντά πολλά στελέχη επιχειρήσεων και γίνεται μάρτυρας του πώς οι οικονομικοί κανόνες του ανταγωνισμού νικούν την αλληλεγγύη και την κοινή λογική. Σε κάθε περίπτωση καταλήγει πως είτε για λόγους υγείας είτε για λόγους οικονομικής ανάσας των μικρομεσαίων χοιροτρόφων και της τοπικής οικονομίας κατ’ επέκταση, είναι προτιμότερο να καταναλώνουμε με μικρότερη συχνότητα ένα ακριβότερο αλλά ποιοτικότερο κρέας.
Δειτε το trailer της ταινίας
ΠΗΓΗ