MAΣΤΙΧΟΔΕΝΤΡΟ..Τό δέντρο που το πληγώνουν και..δακρυζει!!!

Αυτή τή φορά θα ταξιδέψουμε νοερά στό νησί τής Χίου, στό νησί τής μαστίχας, στό νησί του δέντρου που...το...πληγώνει και..δακρυζει ! του μαστιχόδενδρου
Η μαστίχα προέρχεται από τη ρητίνη που στάζει σαν δάκρυ από τον φλοιό του μαστιχόδεντρου (Pistacia lentiscus).
Είναι αποκλειστικά ελληνικό προϊόν, γιατί παρότι το μαστιχόδεντρο φυτρώνει σε πολλά μέρη, δακρύζει μόνο στο νησί της Χίου, παράγοντας μέ αυτό τον τρόπο τους πολύτιμους κρυστάλλους του.

Ο Ηρόδοτος είχε γράψει από τον 5ο αιώνα π.Χ. για την ιδιαίτερη συμπεριφορά του μαστιχόδεντρου. Σύμφωνα με την παράδοση, τα μαστιχόδεντρα άρχισαν να δακρύζουν όταν οι Ρωμαίοι βασάνισαν τον Άγιο Ισίδωρο, προστάτη του νησιού.
Ο Κολόμβος έμεινε στο νησί μεταξύ του 1473 και του 1474, κι έμαθε για τη μαστίχα, που ήταν περιζήτητη εκείνη την εποχή. Σκέφτηκε λοιπόν ότι, αν κατάφερνε να βρει άλλη πηγή μαστίχας, θα έσπαγε το μονοπώλιο της Χίου και θα γινόταν πολύ πλούσιος. Στο Νέο Κόσμο βρήκε δέντρα πανομοιότυπα με τα μαστιχόδεντρα της Χίου, που όμως δεν δάκρυζαν!
Από τότε έχουν γίνει πολλές προσπάθειες για καλλιέργεια του μαστιχόδεντρου σε άλλες περιοχές της Ελλάδας και σε άλλες χώρες, πάντα όμως ανεπιτυχείς.
Σύμφωνα με επιστημονικά στοιχεία, το φαινόμενο αυτό σχετίζεται με το εύκρατο κλίμα του νησιού, καθώς και με την υποθαλάσσια ηφαιστειακή ζώνη της περιοχής και το πλούσιο σε ασβεστόλιθο έδαφος της Χίου.
Η φροντίδα των φυτειών των μαστιχόδεντρων διαρκεί ολόκληρο το χρόνο και επιτελείται από τις οικογένειες των περίπου 4.850 μελών της ένωσης μαστιχοπαραγωγών.
Τους χειμερινούς μήνες τα κλαδιά κλαδεύονται και αραιώνονται, και στη συνέχεια το έδαφος κάτω από τα δέντρα καθαρίζεται και ξεχορταριάζεται μέχρι να γίνει λείο.

Έπειτα, πάνω από το σημείο αυτό κοσκινίζεται άσπρο λεπτό χώμα και πατιέται καλά, γιατί η ρητίνη θα σκούραινε και θα χαλούσε αν έσταζε και στέγνωνε επάνω σε κοκκινόχωμα. Το καλοκαίρι σηματοδοτεί την έναρξη της περιόδου του «κεντρίσματος - τής λαβωματιάς του δεντρου, του  κεντήματος οπως λένε οι ντόπιοι για να αρχίσει να δακρύζει ».
Από τις αρχές Ιουνίου μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, οι άντρες κάνουν δυο φορές την εβδομάδα κάθετες τομές, βάθους 4-5 χιλιοστών και μήκους 10-15 χιλιοστών, στους κορμούς και τα κλαδιά κάθε δέντρου.
Η διαδικασία ονομάζεται «κέντημα», αλλά θυμίζει περισσότερο το σκίσιμο που κάνουμε στο μπούτι ενός αρνιού για να βάλουμε σκόρδο. Ένα δέντρο μπορεί να δεχτεί από 20 έως 100 τομές, ανάλογα με την ηλικία του.
Παρότι μπορούν να ζήσουν πάνω από 100 χρόνια, τα μαστιχόδεντρα αρχίζουν να στάζουν ρητίνη μετά το πέμπτο έτος της ηλικίας τους και παραμένουν παραγωγικά μέχρι να κλείσουν το εβδομηκοστό.

Η ρητίνη συνήθως χρειάζεται 10 με 20 μέρες για να πήξει και η πρώτη συγκομιδή, που γίνεται μετά τον δεκαπενταύγουστο, αποδίδει μεγαλύτερα δάκρυα.
Η δεύτερη συγκομιδή διαρκεί από τα μέσα Σεπτεμβρίου έως τα μέσα Οκτωβρίου ή την πρώτη καταιγίδα, ενώ ο καθαρισμός των κρυστάλλων για την επεξεργασία μπορεί να διαρκέσει μέχρι την περίοδο του κλαδέματος.
Στη μαγειρική, η μαστίχα αρωματίζει ελληνικά αρτοσκευάσματα, αναρίθμητα γλυκίσματα, ένα λικέρ που μοιάζει με ούζο, καθώς και μια τσίχλα. Χρησιμοποιείται επίσης στην παραγωγή βερνικιών και κολλητικών ουσιών.
Το σημαντικότερο από όλα όμως είναι ότι οι επιστήμονες επιβεβαιώνουν σήμερα για τη μαστίχα αυτό που είχαν παρατηρήσει παλαιότερα οι σοφοί κι είχε επισημάνει ο Ιπποκράτης : η μαστίχα βοηθάει σε αναρίθμητες ασθένειες. Για παράδειγμα, μια ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ στο Ηνωμένο Βασίλειο ανακάλυψε ότι ακόμα και μικρές ποσότητες μαστίχας μπορούν να καταστρέψουν τα βακτήρια helicobakter pylori, που μόλις δέκα χρόνια αναγνωρίστηκαν ως η κύρια αιτία για το πεπτικό έλκος και τον καρκίνο του στομάχου.
Επιπλέον, οι επίδεσμοι και τα χειρουργικά ράμματα που κατασκευάζονται από μαστίχα θεραπεύουν το δέρμα. Η μαστίχα φαίνεται ότι μειώνει τη χοληστερίνη, έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, ενεργεί ως αντιοξειδωτικό (εξομαλύνοντας τις ρυτίδες εσωτερικά και εξωτερικά) και μπορεί να προστατεύσει ακόμα και από την αρτηριοσκλήρωση.
Στο νότιο τμήμα του νησιού βρίσκονται τα μαστιχοχώρια η καστροχώρια.Είναι μεσαιωνικά χωριά που χτίστηκαν την περίοδο της Γενουοκρατίας μεταξύ 13ου και 14ου αιώνα μ.Χ. Κύριος σκοπός τους ήταν η προστασία των μαστιχοκαλλιεργητών και των οικογενειών τους από τους πειρατές. Ειναι κτισμένα σε μικρές κοιλάδες , μακριά από την θάλασσα και η αρχιτεκτονική τους διαφέρει από του υπόλοιπου νησιού.

Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται ο κεντρικός πύργοςπου ήταν το τελευταίο καταφύγιο των κατοίκων .Γύρω από το κεντρικό πύργο κτιζόνταν τα υπόλοιπα σπίτια, που ήταν κυρίως διώροφα με μικρά παράθυρα στο πρώτο όροφο που βλέπουν στο εσωτερικό του χωριού.Οι εξωτερικοί τοίχοι σχημάτιζαν το αμυντικό τείχος.
Τα χωριά αυτά κατοικούνται και σήμερα χωρίς σημαντικές αρχιτεκτονικές αλλαγές έτσι ωστε να διατηρούν το μεσαιωνικό τους χαρακτήρα.
Το Πυργί και τα Μεστά έχουν κρατήσει περισσότερο από τα άλλα αναλλοίωτο τον οχυρωματικό τους χαρακτήρα.
Αν θέλετ να περιηγηθείτε σε ένα χωριό χτισμένο την εποχή των πειρατών δεν έχετε παρα να
επισκεφτείτε τα υπέροχα μαστιχοχώρια.


ΠΗΓΗ