Σήμερα, οι κουκουναρόσποροι τρώγονται ωμοί ή ψημένοι και χρησιμοποιούνται λίγο στη μαγειρική για να δώσουν γεύση, ή να διακοσμήσουν γλυκά και αλμυρά πιάτα, ιδιαίτερα τα Χριστούγεννα.
Η γεύση τους θυμίζει εκείνη του αμύγδαλου, αν και είναι πιο μεστή και πικάντικη.
Οι κουκουναρόσποροι είναι πλούσιοι σε πρωτεΐνες και ω-3 λιπαρά οξέα.
Έχουν την υψηλότερη ποσότητα πρωτεΐνης απ' όλους του ξηρούς καρπούς: 31 γρ. πρωτεΐνης ανά 100 γραμμάρια. Είναι καρπός πλούσιος κυρίως σε σίδηρο, αλλά και μαγγάνιο, ψευδάργυρο, ασβέστιο, φώσφορο,μαγνήσιο,κ.ά.
Περιέχει σημαντική ποσότητα βιταμινών Ε και Κ, και είναι πλούσια πηγή βιταμινών Β, και ειδικά B1,(για τα νεύρα) φυτικών ινών, κ.ά.
Τα 100 γρ. κουκουναρόσπορου δίνουν περίπου 570 θερμίδες .
Με την υψηλή θρεπτική του αξία μπορεί να λειτουργήσει σαν συμπλήρωμα διατροφής.
και επειδή όλα κύκλο κάνουν...
Σύμφωνα με τον Διοσκουρίδη ήταν ιδανικοί για την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού, γεγονός που σήμερα επιβεβαιώνεται. Τα κουκουνάρια
χρησιμοποιούνταν ως ευστόμαχα, τονωτικά, και σε περιπτώσεις βήχα. Στην αρχαία Ελλάδα, στη Ρώμη, την Αμερική και αλλού, το κουκουνάρι αποτελούσε περιζήτητη λιχουδιά.
Χρησιμοποιούμενα μέρη:
- Οι καρποί
- Ο φλοιός, οι αρσενικές ταξιανθίες και το ρετσίνι.
- Οι βλαστοί με τα φύλλα (οι βελόνες)
- Ο κορμός
Άνθιση
Οι βελόνες και τα νεαρά μπουμπούκια συλλέγονται μαζί με τα λεπτά κλαράκια την άνοιξη. Χρήσιμα είναι όλα τα μέρη του πεύκου, και έχουν αξιοποιηθεί σε τόσα πολλά προϊόντα, που είναι δύσκολο να απαριθμηθούν.
Τα αιθέρια έλαια του πεύκου χρησιμοποιούνται από τη βιομηχανία σε αρώματα και καλλυντικά, και σε τόσα πολλά καθαριστικά που το άρωμά του είναι πια μέρος της ζωής μας.
-Το έλαιο του πεύκου είναι εξαιρετικό αντισηπτικό, και το συναντάμε σχεδόν σε κάθε σκεύασμα που προορίζεται για εισπνοές, για την καταρροή, και την αντιμετώπιση των κρυολογημάτων.
-Τα φρέσκα φύλλα του πεύκου σε βραστό νερό είναι ωφέλιμα σε εισπνοές για το βήχα, τη βρογχίτιδα, την ιγμορίτιδα και το συνάχι.
-Σαν άρωμα αναζωογονεί τον αέρα και το νευρικό σύστημα, καταπολεμά την θλίψη και τονώνει τη διάθεση.
-Το αφέψημα τους στο νερό του μπάνιου, ξεκουράζει και ηρεμεί τα νεύρα, ανακουφίζει από την κακή διάθεση και ταυτόχρονα ωφελεί σε πολλά δερματικά προβλήματα.
Τα πεύκα έχουν πολλές θεραπευτικές ιδιότητες: αντισηπτικές, διουρητικές, αποχρεμπτικές, αντικαταρροϊκές, αντιοξειδωτικές και τονωτικές. Τα περισσότερα απ'αυτά μας είναι γνωστά, γιατί έχουν εκτιμηθεί και χρησιμοποιούνται πολύ συχνά στη σύγχρονη φαρμακολογία.
Από το ρετσίνι του πεύκου με βιομηχανική κατεργασία εξάγονται το κολοφώνιο και το τερεβινθέλαιο (νέφτι) που χρησιμοποιούνται σε αλοιφές ή έμπλαστρα για ρευματισμούς, πλευρίτιδες, διαστρέμματα και μώλωπες.
Pycnogenol :είναι εκχύλισμα από το φλοιό του γαλλικού παράκτιου πεύκου. Είναι ισχυρότερο αντιοξειδωτικό από τη βιταμίνη C και την Ε, περιέχει προανθοκυανιδίνες (αντιοξειδωτικά της οικογένειας των φλαβονοειδών),και χρησιμοποιείται για τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές του, και για τα οφέλη του στα αγγεία.
Κουκουναριά. Ένας καρπός κέρδους
Επειδή στη χώρα μας δεν αξιοποιείται συστηματικά εισάγουμε από χώρες όπως η Τουρκία και η Ισπανία, όπου η κουκουναριά καλλιεργείται για την παραγωγή καρπών.
Η καλλιέργεια του πεύκου μπορεί να προσφέρει ένα επιπλέον εισόδημα χωρίς ιδιαίτερες φροντίδες και με σχεδόν μηδενικό κόστος.
Η κουκουναριά περιλαμβάνεται στον κατάλογο δένδρων των Κανονισμών δάσωσης των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης και επιδοτείται.
H στρεμματική απόδοση μπορεί να φτάσει τα 650 ευρώ τον χρόνο, μια διόλου ευκαταφρόνητη απόδοση για μια καλλιέργεια η οποία έχει σχεδόν μηδενικό κόστος, καθώς δεν ξεπερνάει τα 60 ευρώ ανά στρέμμα.
Μπορεί να καλλιεργηθεί σχεδόν σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές της χώρας γιατί αναπτύσσεται ακόμη και σε φτωχά εδάφη*.
Οι σπόροι
Δεν είναι βρώσιμοι οι σπόροι από όλα τα πεύκα, αλλά μόνο από κάποια είδη, τα οποία καλλιεργούνται γι'αυτό το σκοπό.
Οι κώνοι χρειάζονται 36 μήνες για να ωριμάσουν. Οι σπόροι είναι μεγάλοι, μήκους 2 εκατ. περίπου, με εξωτερικό φλοιό που απομακρύνεται εύκολα. Τα ώριμα κουκουνάρια ανοίγουν την άνοιξη του τρίτου έτους αμέσως μόλις αρχίζει να ανεβαίνει η θερμοκρασία και απελευθερώνουν τους σπόρους τους.
Οι κουκουναρόσποροι συλλέγονται συνήθως με τα χέρια. Στην αγορά βρίσκουμε ελληνικούς σπόρους -σε μικρές ποσότητες- από τον Οκτώβριο μέχρι τον Μάρτιο.
Διατίθενται σε μικρές συσκευασίες στα σούπερ-μάρκετ με τιμή από 2€ -έως- και 14,40 € τα 100 gr.
Ο κουκουναρόσπορος δεν είναι μόνο για τη γέμιση της γαλοπούλας.
Οι περισσότεροι τον καταναλώνουμε κοντά στα Χριστούγεννα, μπορούμε όμως να τον βάλουμε σε μικρή ποσότητα (2-3 κουταλιές της σούπας) σε πολλά γλυκά χωρίς να αλλοιώσει τη γεύση τους.
Το εξαιρετικό του άρωμα και η μεγάλη περιεκτικότητα σε λάδι, κάνει πιο εύγευστα τα φαγητά και τα γλυκά.
Κρύβετε μέσα σε κέικ, και σοκολατάκια αντικαθιστώντας τα φουντούκια, στο σιμιγδαλένιο χαλβά, στη γέμιση για κανταΐφι, και ακόμη σε πολλά άλλα απλά πιάτα που θέλουμε να εμπλουτίσουμε.
Μαζί με σταφίδες στα γεμιστά (μια συνταγή που μας ήρθε από την Πόλη),στους λαχανοντολμάδες ,στη σάλτσα του ιμάμ μπαϊλντί,κ.τ.λ.
Διατηρούνται καλύτερα στο ψυγείο, γιατί οξειδώνονται εύκολα(ταγκίζουν).
Η οικογένεια των Πευκοειδών περιλαμβάνει πάνω από 100 είδη, ενώ έχουν αναπτυχθεί και πολυάριθμες ποικιλίες. Συναντώνται κυρίως στη βόρεια εύκρατη ζώνη της Ευρώπης και της Αμερικής. Από τη χώρα μας κατάγονται τα είδη P. Halepensis (Πεύκη η χαλέπιος) ,
Pinus. Pinea (Κουκουναριά) ,
Pinus. brutia, (Τραχεία πεύκη),
Pinus. nigra,
Pinus (Μαυρόπευκο) sylvestris,
Pinus. (Πεύκη η αγρία) peuce, και
Pinus. leucodermis που καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος των δασών της.
Τα πεύκα αποτελούν πρόδρομα είδη στα δασικά οικοσυστήματα, γι'αυτό και επιλέγονται συχνότερα στις αναδασώσεις. Επειδή μπορούν να αναπτύσσονται σε ακραία περιβάλλοντα και σχηματίζουν φυτοκοινωνίες , διαμορφώνουν το κατάλληλο περιβάλλον για τα επερχόμενα είδη. Π.χ. στην περιοχή της Αττικής τα πευκοδάση διαμορφώνουν το κατάλληλο περιβάλλον για τη φυσική εξέλιξη του οικοσυστήματος που θεωρητικά κυριαρχείται από δρυς (βελανιδιές). Ας τα γνωρίσουμε καλύτερα.
Το κοινό πεύκο (επιστ. Χαλέπιος πεύκη - P. halepensis). Η Χαλέπιος πεύκη απαντάται από την Πελοπόννησο ώς τη Χαλκιδική και σε όλη την παραμεσόγειο ζώνη. Έχει μικρές απαιτήσεις σε νερό και αντέχει στα άλατα της θάλασσας. Αναπτύσσεται σε χαμηλό υψόμετρο, μέχρι 1000 μέτρα. Από το δέντρο αυτό συλλέγεται το ρετσίνι, που προστίθεται στο κρασί για τη δημιουργία της γνωστής ρετσίνας.Το ξύλο του είναι μέτριας ποιότητας. Ο βλαστός του χρησιμοποιείται στη βυρσοδεψία.
Το δασόπευκο ή λιάχα επιστ. Δασική πεύκη - P. sylvestris, με κιτρινοκόκκινο φλοιό,και μεγάλο ύψος που φτάνει και τα 50 μέτρα. Τα κουκουνάρια του είναι μικρά και ωοειδή, χρώματος γκριζοκάστανου. Ο κορμός του ίσιος με μεγάλες ρωγμές. Βρίσκεται σε μερικά όρη της βορείου Ελλάδας και όταν είναι γέρικο γυμνώνεται αφήνοντας μία τούφα στη κορυφή του. Το ξύλο του είναι γνωστό με την ονομασία κόκκινη ξυλεία, ερυθρωπό εσωτερικά και σκληρό, και χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη για τη παρασκευή ξυλοπολτού για χαρτί, στις οικοδομικές κατασκευές και στη ναυπηγική.
Το βουνόπευκο επιστ. Πεύκο μούγκο - Pinus mugo, μικρό με λεπτό ίσιο κορμό, μικρά κουκουνάρια, βρίσκεται σε περιοχές της Θράκης και της Μακεδονίας σε υψόμετρο μέχρι 2000 μέτρα.
Το Θασίτικο πεύκο επιστ. Τραχεία πεύκη - P. brutia που μοιάζει με το κοινό, έχει μεγαλύτερο όγκο και ύψος από αυτό, σκληρές και χοντρές βελόνες. Υπάρχει σε νησιά του Αιγαίου, τη Χαλκιδική και τη Μικρά Ασία.
Το Μακεδονίτικο ή Βαλκανικό πεύκο επιστ. P.peuce, που είναι χαμηλό και θαμνώδες, απαντάται στην οροσειρά της Ροδόπης και στον Βόρα, αλλά κυρίως φύεται στην Αλβανία και Βουλγαρία.
Τέλος το ρόμπολο επιστ. Λευκόδερμη πεύκη - P. leucodermis, με σταχτίλευκο φλοιό. Ο κορμός είναι χοντρός και ίσιος, το ίδιο και τα κλαδιά. Βρίσκεται σε πετρώδη και ορεινά εδάφη στη Βόρεια Ελλάδα. Εξαιτίας του αρωματικού του ξύλου είναι ιδανικό για την κατασκευή βαρελιών. Χρησιμοποιείται επίσης στην κατασκευή διαφόρων εργαλείων γιατί δεν σαπίζει.
Μεγάλη η προσφορά τους, πολύ το καλό τους... η αδιαφορία όμως που δείχνουν πολλοί Έλληνες για τα δάση μας φέρνει σε θέση να πούμε ότι "οι άνθρωποι τελικά θα έπρεπε να έχουν μόνο αυτό που μπορούν κερδίσουν"
Του Αντώνιου Β. Καπετάνιου
Η Αττική και όλη η Ελλάδα πάει να γίνει Νεκροταφείο πεύκων!!! γιατί κάποιοιβάζουν τη φύση στην τσέπη τους...
Για το ίδιο θέμα Στην Καθημερινή.
και σήμερα,
http://patmos-island.blogspot.com/2010/04/blog-post_7187.html
http://www.deltiokairou.gr/climate_changes/kampia-katastrefei-ta-peuka.846148.html
Υπάρχουν λύσεις;
"Έτσι εξοντώσαμε τη βαμβακάδα των πεύκων"
Προσοχή στις αλλεργίες.
Oι ξηροί καρποί συγκαταλέγονται στα τρόφιμα που προκαλούν πολύ συχνά αλλεργίες που δεν ξεπερνιούνται εύκολα. Όπως όλες οι αλλεργίες, μπορεί να
προκύψουν ξαφνικά και σε οποιαδήποτε στιγμή, ακόμα και σε κάποιον που έτρωγε χωρίς πρόβλημα τον συγκεκριμένο καρπό. Έτσι, τους δίνουμε με προσοχή σε μικρά παιδιά, κατάλληλα επεξεργασμένους και σε μικρές ποσότητες.
Εικόνες:
http://www.chalkiopouloi.gr/photogallery
http://www.agronews.gr/content/view/43586/249/lang,el/
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B5%CF%8D%CE%BA%CE%BF
http://www.vitamarket.gr/substances/el/substance/antiokseidotika
Σημαντικές πληροφορίες, στο Έθνος
*Στην ιστοσελίδα της εταιρίας ΜΑΚΙΝ θα βρείτε πληροφορίες για τις εδαφοκλιματικές απαιτήσεις, την καλλιέργεια (κλάδεμα, λίπανση, άρδευση), τη φυτοπροστασία των δενδρυλίων εναντίων των ασθενειών κ.α.
Τις διαθέσιμες ποικιλίες ξηρών καρπών που μπορούν να καλλιεργηθούν από νέους αγρότες - παραγωγούς ή υφιστάμενους καλλιεργητές, και τις σχετικές
αποδόσεις και επιδοτήσεις .
amazonsday
