Ερευνητές υποστηρίζουν ότι το εχινόδερμο βλέπει με ολόκληρο το σώμα του
Ερευνητές υποστηρίζουν ότι ολόκληρο το σώμα ενός αχινού αποτελεί ένα τεράστιο σύνθετο μάτι που του επιτρέπει να βλέπει και να κινείται στον βυθό της θάλασσας.
Τα μάτια της μύγας είναι σύνθετα και της προσφέρουν πολλαπλές εικόνες. Τα μάτια του ανθρώπου είναι απλά αλλά αρκετά πολύπλοκα ώστε να του επιτρέπουν να ξεχωρίζει λεπτομερώς σχήματα και χρώματα. Τα μάτια του αχινού είναι ανύπαρκτα. Ή τουλάχιστον έτσι πιστεύαμε ως τώρα. Μια νέα μελέτη έρχεται να ανατρέψει τα δεδομένα υποστηρίζοντας ότι το θαλάσσιο αυτό ζώο αν και δεν φαίνεται να διαθέτει κάποιο όργανο που να μοιάζει με «οφθαλμό», τελικά βλέπει _ και μάλιστα με ολόκληρο το σώμα του.
Θαύμα της φύσης
Τα περισσότερα ζώα αντιδρούν στο φως και έχουν αναπτύξει, στην πορεία της ύπαρξής τους, ειδικούς φωτοϋποδοχείς οι οποίοι μεταφέρουν τα οπτικά σήματα στον εγκέφαλό τους. Αλλα οπτικά συστήματα είναι πιο απλά και άλλα πιο περίπλοκα.
Ολα τους όμως αποτελούν αυτό που θα μπορούσε να αποκαλέσει κανείς «θαύμα της φύσης», σε βαθμό ώστε να «δοκιμάζουν» τους νόμους της εξέλιξης. Ο Κάρολος Δαρβίνος και πολλοί βιολόγοι μετά από αυτόν έχουν εκφράσει απορία σχετικά με το πώς τόσο σύνθετες δομές έχουν προκύψει μέσα από τη διαδικασία της φυσικής επιλογής.
Κάποια ζώα ωστόσο, όπως οι αχινοί, δεν διαθέτουν τέτοιου είδους θαυμαστά όργανα. Παρ’ όλα αυτά φαίνονται να αντιδρούν στο φως. Μελέτες που έχουν γίνει στο παρελθόν έχουν δείξει ότι τα συγκεκριμένα εχινόδερμα διαθέτουν μεγάλο αριθμό γονιδίων τα οποία κωδικοποιούν για την οψίνη, μια πρωτεΐνη η οποία εμπλέκεται στον σχηματισμό των φωτοευαίσθητων δομών στα περισσότερα ζώα που διαθέτουν μάτια.
Αναζητώντας την οψίνη
Τα ευρήματα αυτά οδήγησαν μια ομάδα ερευνητών του Τμήματος Θαλάσσιας Οικολογίας του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία να διερευνήσει περισσότερο το θέμα.
«Θελήσαμε να δούμε πώς ήταν κατανεμημένη η οψίνη στους αχινούς ώστε να μπορέσουμε να εντοπίσουμε τις αισθητήριες δομές τους φωτός, δηλαδή τους φωτοϋποδοχείς τους» εξήγησε ο Σαμ Ντυπον, ένας από τους συγραφείς της σχετικής μελέτης η οποία δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences». «Με απλά λόγια θελήσαμε να μάθουμε από πού βλέπουν οι αχινοί».
«Μάτια» παντού
Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές οι υποδοχείς αυτοί στους αχινούς φαίνονται να βρίσκονται στην άκρη και στη βάση κάθε αγκαθιού τους _ σε ολόκληρο δηλαδή το σώμα τους. Τα αγκάθια των αχινών είναι ουσιαστικά τα πόδια τους, αφού τα χρησιμοποιούν για να μετακινούνται στον βυθό της θάλασσας.
«Υποστηρίζουμε ότι ολόκληρο το σώμα ενός ενήλικα αχινού μπορεί να λειτουργήσει σαν ένα τεράστιο σύνθετο μάτι και ότι η σκιά που δημιουργείται από τον αδιαφανή σκελετό του ζώου στα φωτοευαίσθητα κύτταρα του του προσφέρει κατευθυντήρια όραση» τόνισε ο κ. Ντυπόν.
