Η αθηρωμάτωση των αρτηριών δεν αποτελεί τελικώς «προϊόν» των σύγχρονων κοινωνιών
Η σαρκοφάγος μιας αιγυπτιακής μούμιας λίγο πριν την υποβολή της σε αξονική τομογραφία. Μια νέα μελέτη έδειξε την αρχαιότερη καρδιοπαθή της ιστορίας, μια αιγύπτια πριγκίπισσα που έζησε πριν από 3.500 χρόνια Πηγή: Dr Michael Miyamoto, AP
Μια αιγύπτια πριγκίπισσα η οποία έζησε πριν από περισσότερα από 3.500 χρόνια αποτελεί πλέον το αρχαιότερο γνωστό παράδειγμα ασθενούς με καρδιοπάθεια. Το νέο αυτό εύρημα καταρρίπτει τον μύθο σύμφωνα με τον οποίο τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν «προϊόν» των σύγχρονων κοινωνιών. Το ότι οι καρδιοπάθειες αποτελούν «σύντροφο» της ανθρωπότητας εδώ και χιλιάδες χρόνια αποδεικνύει μια νέα μελέτη ειδικών από το Πανεπιστήμιο Αλ Αζάρ στο Κάιρο και το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Ερβάιν. Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους οι επιστήμονες πέρασαν από αξονικό τομογράφο 52 μούμιες στο Κάιρο και στις ΗΠΑ. Όπως είδαν σε 44 περιπτώσεις εμφανίστηκαν ασβεστώσεις στις αρτηρίες, γεγονός που μαρτυρεί ύπαρξη απόφραξής τους.
Πανάρχαια αθηροσκλήρωση
«Τα ευρήματά μας αποδεικνύουν ότι η αθηροσκλήρωση των αρτηριών υπήρχε πριν από περισσότερα από 3.000 χρόνια» ανέφερε ο Αντέλ Αλάμ, καθηγητής Καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αλ Αζάρ που ήταν εκ των επικεφαλής της μελέτης. «Δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε τον σύγχρονο πολιτισμό για την εμφάνιση των καρδιοπαθειών» προσέθεσε ο καθηγητής.
Ανάμεσα στις μούμιες που εξέτασαν οι επιστήμονες υπήρχε και εκείνη της αιγύπτιας πριγκίπισσας Αχμόζ – Μεριέτ – Αμόν, η οποία έζησε στις Θήβες (το σημερινό Λούξορ) γύρω στο 1550 π.Χ και πέθανε σε ηλικία περίπου 40 ετών. Η τομογραφία της συγκεκριμένης μούμιας έδειξε εναποθέσεις ασβεστίου σε δύο κύριες στεφανιαίες αρτηρίες, γεγονός που της «χαρίζει» τον τίτλο της αρχαιότερης γνωστής μούμιας με καρδιοπάθεια. Τόσο ο πατέρας όσο και ο αδελφός της Αχμόζ-Μεριέτ- Αμόν ήταν φαραώ.
Θεραπεία με βότανα και μέλι
Ο δρ Αλάμ αμφιβάλλει σχετικά με το αν η πριγκίπισσα έλαβε κάποια θεραπεία για το πρόβλημά της στην εποχή που έζησε, εκτός ίσως από τη λήψη κάποιων ειδικών βοτάνων ή μελιού. «Εάν ήταν ασθενής μου σήμερα, θα ήταν απαραίτητο να υποβληθεί σε εγχείριση ανοικτής καρδιάς» σημείωσε ο καθηγητής. Συμπλήρωσε ότι οι αποφραγμένες αρτηρίες της πριγκίπισσας έμοιαζαν πολύ με την εικόνα που παρουσιάζουν οι αρτηρίες με αθηρωμάτωση των σύγχρονων Αιγυπτίων.
Στις υπόλοιπες 43 μούμιες με εναποθέσεις ασβεστίου στις αρτηρίες, εντοπίστηκαν πολλά και διαφορετικά καρδιολογικά προβλήματα, όπως αναφέρουν οι ερευνητές στη μελέτη τους που παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια συνεδρίου για την απεικόνιση της καρδιάς στο Άμστερνταμ.
Λιπαρά και έλλειψη άσκησης στην αρχαία αιγυπτιακή ελίτ
Οι επιστήμονες εξηγούν ότι την εποχή που έζησε η πριγκίπισσα στις βασιλικές αυλές ήταν διαθέσιμα το χοιρινό κρέας, το αρνίσιο κρέας, το κρέας της αντιλόπης αλλά και της πάπιας. Οι Αιγύπτιοι δεν έτρωγαν πολύ ψάρι αλλά κατανάλωναν πολλά και διαφορετικά φρούτα και λαχανικά. Επιπλέον πιθανότατα χρησιμοποιείτο εκείνη την εποχή αλάτι για τη συντήρηση των τροφίμων. Ετσι πιθανότατα οι καρδιοπάθειες αποτελούσαν το αποτέλεσμα της πλούσιας σε λίπη διατροφής αλλά και της έλλειψης άσκησης στην αιγυπτιακή ελίτ.
Παράλληλα και άλλοι παράγοντες όπως το στρες της εξουσίας ή ακόμη και γενετικά αίτια ήταν αυτά που έκαναν τους βασιλείς της Αιγύπτου πιο ευάλωτους στα καρδιολογικά προβλήματα. Σύμφωνα με τους ειδικούς ο μέσος Αιγύπτιος της εποχής ο οποίος δεν ακολουθούσε τόσο «λιπαρή» διατροφή δεν διέτρεχε τον ίδιο κίνδυνο καρδιοπαθειών με τους βασιλείς της χώρας του.
