Στην χώρα μας οι ειδικές συνθήκες ποιότητας εδάφους και κλίματος (υγρασία , θερμοκρασία) και κυρίως η παρουσία του λαμπερού Ήλιου συντελούν ώστε όλα τα φυτά (δενδρώδη και ποώδη) να είναι περισσότερο ενεργειακά από τα αντίστοιχα που φύονται σε άλλες βορειότερα από εμάς Χώρες.
Από τα αυτόχθονα είδη ενεργειακών φυτών, πρώτα έρχονται: η Οξυά, η Ιτιά , το Πλατάνι, με περιεκτικότητα σε κυτταρίνη 45% περίπου, και ακολουθούν όλα τα είδη Δρυός, η Ελάτη, όλα τα είδη Πεύκης κ.λ.π. ενώ από τις πόες πρώτα έρχονται η Αγκινάρα και το Καλάμι.
Για να έχουμε συστηματική και αειφόρο παραγωγή ενεργειακής βιομάζας θα πρέπει να δημιουργήσουμε φυτείες από ενεργειακά φυτά που να έχουν έντονη πρεμνοβλαστητική ικανότητα. Τέτοια φυτά είναι το Πλατάνι (υπάρχει ποικιλία με μεγάλη ταχυαύξεια και έντονη πρεμνοβλάστηση), η Ιτιά, η Αριά, η Ψευδακακία, η Δάφνη Απόλλωνα κ.λ.π. και από τις πόες η Αγκινάρα και το Καλάμι. Όλα τα φυτά αυτά είναι ανθεκτικά σε ασθένειες, είναι ταχυαυξή, πρεμνοβλαστάνουν και αντέχουν σε θερμοκρασίες μέχρι – 15 C.
Το πρώτο ενεργειακό δέντρο
Όμως, το καλύτερο ενεργειακό φυτό και με μεγάλη διαφορά , είναι ο γνωστός μας Ευκάλυπτος και ειδικά ο Ευκάλυπτος Camaldulensis και Ευκάλυπτος Globulus.Ο τελευταίος είναι αρωματικός και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για απόσταξη, γιατί εμπεριέχει πλούσια αιθέρια έλαια. Ο Ευκάλυπτος είναι μεν ξενικό είδος, έχει όμως απόλυτα εγκλιματισθεί, αφού υπάρχουν συνδενδρίες ηλικίας 80 και πλέον ετών.
EUCALYPTUS CAMALDULENSIS
Είναι η πλέον διαδεδομένη και προσαρμοσμένη στη χώρα μας ευκάλυπτος. Αειθαλές, ξυλοπαραγωγό και ταχυαυξές είδος. Ευδοκιμεί σε όλους τους τύπους εδαφών και αντέχει μέχρι -7C. Ανθοφορεί από Ιούνιο μέχρι τέλος Αυγούστου.
Το ξύλο του σήμερα χρησιμοποιείται για πασσάλους, παρκέ και καυσόξυλα, σύντομα δε, με την εγκατάσταση κατάλληλων Εργοστασίων παραγωγής χαρτοπολτού η ξυλεία των Ευκαλύπτων θα γίνει πολύτιμη λόγω μεγάλης περιεκτικότητας σε κυτταρίνη.
Πειραματικά, δοκιμάσθηκαν 32 είδη Ευκαλύπτου με σκοπό να διαπιστωθεί η δυνατότητα προσαρμογής τους στην Χώρα μας, τα μορφολογικά χαρακτηριστικά τους, η αντοχή σε διάφορες συνθήκες εδάφους και θερμοκρασίας κ.λ.π.. Η πρώτη Πειραματική Φυτεία ειδών Ευκαλύπτου σε έκταση 50 στρεμμάτων έγινε το Φεβρουάριο 1973 και ακολούθησαν άλλες τρεις πειραματικές φυτείες από το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών, όπου υπηρετούσα τότε ως Δασοπόνος και συμμετείχα ενεργά στο Πρόγραμμα αυτό, αλλά και σε πολλά άλλα προγράμματα Δασικής Έρευνας. Από μετρήσεις έχει βρεθεί ότι ο Ευκάλυπτος εμπεριέχει στον ιστό του μεγάλη ποσότητα κυτταρίνης (ποσοστό 75%). Γι’ αυτό και θεωρείται ως το καλύτερο ενεργειακό φυτό.
Κατά την καύση του ο Ευκάλυπτος δίνει καθαρή φλόγα, ελάχιστο καπνό και πολύ λίγη τέφρα (0,3%), η δε θερμαντική ενέργεια είναι σχεδόν διπλάσια εκείνης των άλλων ενεργειακών φυτών.
Ο Ευκάλυπτος έχει και τις εξής ακόμα πολύτιμες ιδιότητες:
α) Αναπτύσσεται σε όλους τους τύπους εδαφών: από όξινα εδάφη έως αλκαλικά, από αμμώδη μέχρι τα συνεκτικά γλινώδη, από ξηρά εδάφη μέχρι τα ημιελώδη, ακόμη , αντέχει στα υφάλμυρα εδάφη και στους αλατοφόρους ανέμους.
β) Είναι πολύ ανθεκτικό σε προσβολές από έντομα και μύκητες, σε ανεμοθλασίες και ανεμορριψίες και σε περίπτωση πυρκαγιάς καίγονται μόνο τα φύλλα, ενώ ο κορμός γρήγορα αναβλαστάνει.
γ) Από πλευράς αντοχής σε ελάχιστες θερμοκρασίες θεωρητικά είναι το -8 C, στην πράξη όμως ο Ευκάλυπτος προσαρμόζεται και σε μικρότερες θερμοκρασίες. Γενικά μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι όπου καλλιεργείται η Ελιά εκεί μπορεί να καλλιεργηθεί και ο Ευκάλυπτος.
δ) Πρεμνοβλαστάνει πολύ έντονα και μάλιστα με μεγαλύτερη ταχυαύξεια των πρεμνοβλαστημάτων για τις επόμενες μετά την πρώτη υλοτομίες. Η ιδιότητα αυτή του Ευκαλύπτου έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί εξασφαλίζεται η αειφόρος παραγωγή ενεργειακής βιομάζας.
Έχει πειραματικά αποδειχθεί ότι ο Ευκάλυπτος Camaldulensis, με καλές συνθήκες εδάφους και κλίματος, η μέση καθύψος αύξηση κατά την πρώτη τριετία ανέρχεται στα 3 και πλέον μέτρα το χρόνο, η δε μέση ετήσια και κατά στρέμμα παραγωγή, την πρώτη τριετία , ανέρχεται σε 20 έως 30 τόνους χλωρής βιομάζας, ενώ κατά την δεύτερη υλοτομία (κάθε 2 έτη και εφεξής) από τα πρεμνοβλαστήματα η απόδοση μπορεί να ξεπεράσει τους 35 τόνους.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι μια μέση μονάδα παραγωγής καύσιμης ύλης (Pellets κ.λ.π.) των 1500 τόνων ετησίως, θα χρειαστεί μια φυτεία Ευκαλύπτου έκτασης 100 περίπου στρεμμάτων με 120.000 φυτά.
Από τα παραπάνω που αναφέραμε περιληπτικά μπορούμε να κάνουμε τις εξής σκέψεις και διαπιστώσεις:
α) Μπορούμε να καλύψουμε τις ανάγκες της Χώρας μας σε θέρμανση κάθε μορφής αντικαθιστώντας το ακριβό και ρυπογόνο πετρέλαιο θέρμανσης με καθαρή και φθηνή καύσιμη ύλη από ενεργειακή βιομάζα Ευκαλύπτου.
β) Μπορούμε να εγκαταστήσουμε σε περιοχές όπου θα δημιουργηθούν μεγάλες φυτείες Ευκαλύπτου, μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμη ύλη την ενεργειακή βιομάζα Ευκαλύπτου, η οποία αποδίδει διπλάσια σχεδόν θερμαντική ενέργεια από την βιομάζα άλλων φυτών.
γ) Θα δημιουργηθούν πολλές χιλιάδες θέσεις μόνιμης και υγιεινής εργασίας και μάλιστα στην Ύπαιθρο, κοντά στις άλλες γεωργικές καλλιέργειες.
δ) Θα αξιοποιηθούν χιλιάδες στρέμματα γης που είτε ήσαν εγκαταλελειμμένα χωράφια για το λόγο ότι η καλλιέργειά τους δεν ήταν αποδοτική ή δεν προσφερόταν για γεωργική καλλιέργεια Έχει υπολογισθεί, ότι με την καλλιέργεια του Ευκαλύπτου μπορεί να έχουμε αποδόσεις, ετησίως και κατά στρέμμα, από 500 έως 1500 €.
Από τα παραπάνω αποδεικνύεται ότι η πραγματική και αληθινή Πράσινη Ενέργεια είναι αυτή που εμπεριέχεται στον ιστό των φυτών. Αν την Ενέργεια αυτή, βοηθήσει και η Πολιτεία, την διαχειριστούμε σωστά ,θα έχουμε την αληθινή Πράσινη Ανάπτυξη, με σημαντικά Οικονομικά και Οικολογικά οφέλη.
Πάτρα 14-02-2013 / ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΑΣΙΛΑΚΟΣ-ΔΑΣΟΠΟΝΟΣ
Πηγή: http://www.vasilakos.gr/
