Η χθεσινή υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας και από την Standard & Poor’s (από ΒΒ+ σε ΒΒ-) έθεσε άδοξο και θλιβερό τέλος στις χαρμόσυνες φωνές περί σωτηρίας από τον μηχανισμό. Αλλά αυτό ακριβώς οδήγησε στην υποβάθμιση, με τον διεθνή οίκο να υποστηρίζει πως (με δεδομένο ότι πλέον προβλέπεται επίσημα και η χρεοκοπία) η Ελλάδα, μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος της τρόικας, είναι πιθανό να προσφύγει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης. Αυτό σημαίνει πως η Ελλάδα, παρά τους ευσεβείς πόθους και τις διακηρύξεις, δεν προβλέπεται να βγει στις αγορές.
Από την πρώτη στιγμή που το θέμα ετέθη, πρώτα από την Μέρκελ, μετά από το δίδυμο Μέρκελ-Σαρκοζί, αργότερα, στις 11 Μαρτίου, από το Eurogroup και τέλος από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, οπότε και επικυρώθηκε στις 25 Μαρτίου, ο προβληματισμός αφορούσε ακριβώς αυτά για τα οποία μας υποβάθμισαν χθες.
Αν και ο κίνδυνος ήταν γνωστός, πήγαν όλοι μαζί – της Ελλάδας δεν της έπεφτε λόγος, ήταν βέβαιο ότι θα ψήφιζε ό, τι κι΄αν της έλεγαν και μετά θα πανηγύριζε πως… πέτυχε το δικό της – και ψήφισαν πως σε περίπτωση χρεοκοπίας μιας χώρας και προσφυγής της στον μηχανισμό στήριξης, οι πρώτοι που θα πάρουν πίσω τα λεφτά τους θα είναι οι δανειστές, ενώ όλοι οι άλλοι, οι ιδιώτες δηλαδή, έρχονται σε δεύτερη μοίρα – αν περισσέψει κάτι.
Πέρα, λοιπόν, από τον ρόλο των διεθνών οίκων αξιολόγησης, για τον οποίο έχουμε πολλές φορές γράψει, αυτή τη φορά η υποβάθμιση τόσο της Ελλάδας – όσο και της Πορτογαλίας που έχει πάρει σειρά για το ΔΝΤ – σχετίζεται με αυτήν καθαυτήν την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, για την οποία η κυβέρνηση πανηγύρισε, υποστηρίζοντας πως επετεύχθη η περίφημη «λύση-πακέτο» που δήθεν επιζητούσε (αλλά ήταν προαποφασισμένη).
Τέλος – και παρά την χθεσινή αισιοδοξία – η S&P΄s προβλέπει για την Ελλάδα δημοσιονομική επιδείνωση για το 2010, καθώς το ταμειακό έλλειμμα και οι εκκρεμείς δαπάνες θα υπερβούν τις προβλέψεις της ελληνικής κυβέρνησης για το προηγούμενο οικονομικό έτος, με αποτέλεσμα το συνολικό δημόσιο έλλειμμα να διαμορφωθεί σε υψηλότερα επίπεδα από το 9,6% επί του ΑΕΠ που εκτιμά η ελληνική κυβέρνηση.
Η νέα υποβάθμιση έπεσε μεν σαν κεραμίδα, αλλά η κυβέρνηση για άλλη μια φορά κινήθηκε στη λογική «άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε». Στον διεθνή οίκο απάντησε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, λέγοντας πως… «δεν μας υποβαθμίζουν εξαιτίας των όσων κάνουμε». Χωρίς, όμως, να μας λέει γιατί μας υποβάθμισαν ξανά και χωρίς να συνδέσει την υποβάθμιση με τις πρόσφατες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που παρουσιάστηκαν ως μεγάλη επιτυχία.
Το δε υπουργείο των Οικονομικών, απέδωσε χθες με ανακοίνωσή του την υποβάθμιση σε… λανθασμένη αξιολόγηση των πρόσφατων αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Επιμένοντας ότι η Ελλάδα θα επιστρέψει στις αγορές από το 2012. Και υποστηρίζοντας πως η αξιολόγηση αγνοεί την απόφαση για επιμήκυνση του δανείου και την μείωση του επιτοκίου.
Βέβαια, τα πάντα μπορεί να ισχυριστεί κανείς για τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης, από σκοπιμότητα ως υστεροβουλία, αλλά όχι λανθασμένους υπολογισμούς. Διότι είναι σαφές ότι αυτό ακριβώς ελήφθη υπ’ όψη: Ότι δηλαδή, η επιμήκυνση, αποτελεί μια μορφή αναδιάρθρωσης, η Ελλάδα θα συνεχίσει για περισσότερα χρόνια να αποπληρώνει το χρέος της και αυτή η συνεχιζόμενη ομηρία της θα σταθεί αφορμή να μην τα καταφέρει να βγει στις αγορές, οπότε και θα υποχρεωθεί να προσφύγει στον μηχανισμό.
Μέχρι τη στιγμή της υποβάθμισης, η κυβέρνηση πάντως συνέχιζε το βιολί της. Σε συνέχεια των (προχθεσινών) αισιόδοξων προβλέψεων του υπουργού των Οικονομικών, χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επανήλθε εκτιμώντας ότι… «το βαθύτερο σημείο της υφεσιακής πορείας ανήκει στο παρελθόν»! Και ότι το 2012 θα είναι χρονιά επιστροφής στην ανάπτυξη.
Αναρωτιέται, βέβαια, κανείς πώς είναι δυνατόν να συμβούν όλα αυτά, όταν το δημαρχείο της Αθήνας παραμένει υπό κατάληψη από τους συμβασιούχους, ενώ πρόκειται για θέμα που αυτονοήτως έπρεπε να είχε λυθεί.
Αναρωτιέται επίσης κανείς πώς είναι δυνατόν να βρεθούν λύσεις για τα μεγάλα και σοβαρά δημοσιονομικά προβλήματα, όταν δεν βρίσκεται λύση για την Κερατέα. Όπου μήνες τώρα επικρατεί πολεμική ατμόσφαιρα, αποκλείονται δρόμοι, απασχολούνται διμοιρίες των ΜΑΤ, γίνονται συμπλοκές, πέφτουν δακρυγόνα μέσα στις αυλές των σπιτιών και η πολιτεία, αυτή η πολιτεία που θα μας οδηγήσει, λέει, πλησίστιους στις αγορές, δεν μπορεί να βρει λύση.
Πώς είναι δυνατόν να βρεθεί λύση για τα δημοσιονομικά της χώρας, όταν δεν βρίσκεται τρόπος να πληρωθούν οι φαρμακοποιοί για τα φάρμακα που έχουν δώσει εδώ και πάνω από έναν χρόνο!
Δυστυχώς, όποιος παρακολουθεί επί μήνες να γίνεται της Κερατέας, της Υπατίας, του Καμίνη, είναι βέβαιο ότι δεν μπορεί να οδηγήσει το καράβι εκτός φουρτούνας. Ή μήπως πιστεύει κανείς πως δεν τα παρακολουθούν και αυτά οι αξιολογητές;
