Αρθρο του Τόμας Φρίντμαν των «New York Times» με αφορμή τον πόλεμο στη Λιβύη
Μία ενεργειακή πολιτική που να αποδυναμώσει όλους τους Καντάφι (φωτογραφία) ζητεί ο αρθρογράφος των «New York Times»
Ο Ντέιβιντ Κερκπάτρικ, επικεφαλής των «Times» του Λονδίνου στο γραφείο της εφημερίδας μας στο Κάιρο, έγραψε πρόσφατα ένα άρθρο από τη Λιβύη, στο οποίο έθετε κάτι βασικό για όλες τις εξεγέρσεις στον αραβικό κόσμο: «Το ερώτημα πλανάται πάνω από τη λιβυκή επανάσταση από τη στιγμή που ο πρώτος διοικητής τεθωρακισμένου αποστάτησε για να διαμαρτυρηθεί στο πλευρό των εξαδέλφων του στη Βεγγάζη: Είναι η μάχη για τη Λιβύη μια σύγκρουση μεταξύ ενός στυγνού δικτάτορα και της δημοκρατικής αντιπολίτευσης; 'Η μήπως πρόκειται για έναν διαφυλετικό πόλεμο;».Είναι σημαντικό ερώτημα διότι υπάρχουν δύο είδη κρατών στη Μέση Ανατολή: οι «πραγματικές χώρες» με μακρά ιστορία στην επικράτειά τους και ισχυρή εθνική ταυτότητα (όπως η Αίγυπτος, η Τυνησία, το Μαρόκο και το Ιράν) και εκείνες που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν «φυλές με σημαίες», ή «πιο τεχνητά κράτη» με σύνορα που έχουν τραβηχτεί σε ίσιες γραμμές από τις γραφίδες των αποικιακών δυνάμεων.
Εντός των συνόρων εγκλώβισαν μυριάδες φυλές και σέκτες, οι οποίες ούτε ποτέ προθυμοποιήθηκαν να ζήσουν όλες μαζί, ούτε ομοιογενοποιήθηκαν σε μια ενοποιημένη κοινωνία πολιτών. Πρόκειται για τη Λιβύη, το Ιράκ, την Ιορδανία, τη Σουηδική Αραβία, τη Σύρια, το Μπαχρέιν, την Υεμένη, το Κουβέιτ, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Οι φυλές και οι σέκτες που απαρτίζουν αυτά τα «πιο τεχνητά κράτη» επί μακρόν κρατούνταν ενωμένες κάτω από τη σιδερένια γροθιά των αποικιακών δυνάμεων, των μοναρχών ή των στρατιωτικών δικτατόρων. Δεν έχουν πραγματικούς «πολίτες» με τη σύγχρονη έννοια του όρου.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι δημοκρατικές εξεγέρσεις στη Μέση Ανατολή ξεκίνησαν σε τρεις "πραγματικές χώρες" - το Ιράν, η Αίγυπτος και η Τυνησία - όπου οι κάτοικοι έχουν εκσυγχρονισθεί, με μεγάλες ομογενοποιημένες πλειοψηφίες οι οποίες θεωρούν το έθνος σημαντικότερο από τη σέκτα ή τη φυλή και έχουν αρκετή αμοιβαία εμπιστοσύνη για να προχωρήσουν σαν σε οικογένεια.
Αλλά καθώς αυτές οι επαναστάσεις εξαπλώνονται στις περισσότερο φυλετικές/ σεκταριστικές κοινωνίες, καθίσταται πιο δύσκολο να διαπιστωθεί πού σταματά η αναζήτηση για τη δημοκρατία και πού ξεκινά η σύγκρουση για τη φυλετική επικράτηση.
Η Λιβύη θέτει το πρώτο μιας σειράς ηθικών και στρατηγικών προβλημάτων τα οποία θα αντιμετωπίσουμε καθώς οι αραβικές εξεγέρσεις εξαπλώνονται σε αυτές τις «φυλές με τις σημαίες».
Δεν θέλω να είμαι σκληρός με τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα. Είναι ένα περίπλοκο ζήτημα και σέβομαι την επιθυμία του να αποτρέψει τυχόν μαζικές δολοφονίες αμάχων στη Λιβύη. Αλλά πρέπει να είμαστε περισσότερο προσεκτικοί. Αυτό που έκανε το αιγυπτιακό δημοκρατικό κίνημα τόσο δυνατό ήταν ότι ανήκε στον αιγυπτιακό λαό.
Πρέπει να είμαστε διπλά προσεκτικοί όταν επεμβαίνουμε σε τόπους που μπορεί να καταρρεύσουν στα χέρια μας α λα Ιράκ, ειδικά όταν δεν γνωρίζουμε, α λα Λιβύη, ποιές είναι οι ομάδες της αντιπολίτευσης που πολεμούν - δημοκρατικά κινήματα με φυλετικές ηγεσίες ή φυλές που εκμεταλλεύονται τη δημοκρατική ρητορική;
Και κάτι τελευταίο: Δυστυχώς εμείς οι Αμερικανοί δεν είμαστε σε θέση να αντέξουμε το βάρος αυτής της επιχείρησης. Πρέπει να δουλέψουμε στη δική μας χώρα. Αν ο πρόεδρος είναι έτοιμος να λάβει ορισμένες μεγάλες, δύσκολες, επείγουσες αποφάσεις, δεν πρέπει αυτές πρώτα να αφορούν την οικοδόμηση του έθνους στις ΗΠΑ και όχι στη Λιβύη;
Δεν πρέπει, για παράδειγμα, πρώτα να σφυρηλατηθεί μία ενεργειακή πολιτική που να αποδυναμώσει όλους τους Καντάφι και μια πολιτική προϋπολογισμού η οποία να εξασφαλίζει το αμερικανικό όνειρο για ακόμη μία γενεά; Οταν αυτά διευθετηθούν, θα ακολουθήσω τον πρόεδρο στις αποφάσεις του.
