Αν και το κακόφωνο…γκάρισμά του, είναι ορισμένες φορές αποτρεπτικό για την παρέα του, ο κατά τη λαϊκή μας παράδοση “Κυρ Μέντιος” κάθε άλλο παρά παραμελημένος είναι στη μοναδική – στο είδος της – φάρμα παραγωγής προϊόντων από γάλα γαϊδάρου, στο Πάρκο Ζασάβιτσα, στην περιοχή Σρέμσκα Μιτρόβιτσα της Σερβίας. Πρόκειται, όπως δήλωσε ο επικεφαλής της φάρμας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, κ. Σλόμπονταν Σίμπιτς, για τη μοναδική φάρμα στα Βαλκάνια, στην οποία τα 100 θηλυκά γαϊδουράκια που “φιλοξενούνται” εκεί ανέλαβαν και επιχειρηματικές… πρωτοβουλίες.
Εδώ και μήνες, στη φάρμα αυτή, με την καταλυτική “συμβολή” των συμπαθών τετράποδων παράγεται σειρά προϊόντων, όπως γάλα, σαπούνι, κρέμες προσώπου, άλλα καλλυντικά, λικέρ μέχρι και αφρόλουτρο.«Είναι η μοναδική φάρμα στην περιοχή των Βαλκανίων, δεν υπάρχει όμοιά της και φιλοδοξούμε το “εγχείρημα” να συνεχιστεί με επιτυχία», ανέφερε ο κ. Σίμπιτς. Προς το παρόν, οι επισκέπτες του Πάρκου Ζασαβίτσα μπορούν να προμηθεύονται τα προϊόντα με βάση το γάλα γαϊδάρου και οι τιμές είναι επιτρεπτές για όλα τα… βαλάντια. «’Ενα λίτρο γάλακτος γαϊδάρου κοστίζει περίπου 40 ευρώ, ενώ ένα σαπούνι περίπου 45 ευρώ», επισήμανε ο κ. Σίμπιτς, εκτιμώντας πως είναι νωρίς μεν να σκεφθεί το ενδεχόμενο εξαγωγών των προϊόντων στις γειτονικές αγορές ή σε αυτές της κεντρικής Ευρώπης, ωστόσο δεν το αποκλείει.
Στα βάθη των αιώνων «εντοπίζεται» το Πάρκο Ζασάβιτσα σε τοπικούς θρύλους, ως τοποθεσία που φυλούσαν οι δράκοι. Αργότερα, οι περιηγητές των βαλκανικών χωρών ανέφεραν – στα συγγράμματά τους – πως πρόκειται για μια όαση, στην οποία διάφορα είδη ζώων βρίσκουν καταφύγιο. Εξάλλου, περισσότερα από 600 είδη σπάνιων φυτών έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα στο Πάρκο, το οποίο προστατεύεται από τη Συνθήκη Ραμσάρ. Ιτιές, βελανιδιές, φλαμουριές, νούφαρα, ερωδιοί, πελαργοί, κύκνοι και αετοί συνθέτουν ένα μοναδικό «μωσαϊκό» φύσης. Στο Πάρκο, επίσης, φιλοξενούνται 45 είδη θηλαστικών, ορισμένα εκ των οποίων είναι υπό εξαφάνιση. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο ευρωπαϊκός κάστορας. Το κεντρικό τουριστικό καταφύγιο, μια ξύλινη κατασκευή με έναν πύργο 18 μέτρων δίνει μια διαφορετική θέα. Μέσα στο καταφύγιο υπάρχει ένα δωμάτιο, διακοσμημένο με αντικείμενα του 19ου και του 20ου αιώνα, ιδίως με αντικείμενα που χρησιμοποιούνταν στις γεωργικές ασχολίες. Το Πάρκο, υπό τη «σκέπη» του Κινήματος Περιβαλλοντικής Προστασίας της Σρέμσκα Μιτρόβιτσα, ενός από τους «γηραιότερους» στη Σερβία και την Ευρώπη οικολογικούς μη κυβερνητικούς οργανισμούς, δέχεται επισκέπτες από την εγχώρια αγορά, αλλά και του εξωτερικού, παρέχοντας υπηρεσίες εναλλακτικού τουρισμού.
Από το μπάνιο της βασίλισσας Κλεοπάτρας, το καλλιτεχνικό «στερέωμα», τα πολιτιστικά δρώμενα, τον πολιτικό «στίβο» μέχρι και την ανάγκη μάθησης, τα γαϊδουράκια κατέχουν τη δική τους, ξεχωριστή θέση: Σε μια μικρή πόλη της Αιθιοπίας, την Awassa, τα παιδιά «μυούνται» στη μάθηση μέσα από την κινητή βιβλιοθήκη από μπαμπού και ψάθα που σέρνουν γαϊδουράκια. Η βιβλιοθήκη, που «εγκαινιάστηκε» στις αρχές του 2009, έχει στόχο- μεταξύ άλλων- να εμπνεύσει το σεβασμό απέναντι στα ζώα, που συχνά πέφτουν θύματα κακομεταχείρισης. Η πρωτότυπη αυτή ιδέα έχει εμπνευστή έναν Αιθίοπα, ο οποίος μετανάστευσε στην Αμερική και ίδρυσε έναν εκπαιδευτικό οργανισμό, που είναι παράλληλα και εκδοτικός οίκος. Στην πολιτική “αρένα”, το 1992, στο Ισραήλ, στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, το Εργατικό Κόμμα και το – τότε – κυβερνών κόμμα Λικούντ ανακάλυψαν ένα νέο «όπλο» για να πείσουν τους Ισραηλινούς ψηφοφόρους: πικετοφορίες με γαϊδουράκια.
Το κόμμα Λικούντ άρχισε την εκστρατεία του, βάζοντας γαϊδούρια να περιφέρονται στους δρόμους του Τελ Αβίβ με πικέτες που έγραφαν «Ραμπίν, οι Ισραηλινοί δεν είναι γαϊδούρια» και το Εργατικό Κόμμα απάντησε με πέντε γαϊδούρια που εμφανίσθηκαν στην έδρα του κόμματος Λικούντ στην Ιερουσαλήμ, με πικέτες που έγραφαν «Μόνο τα γαϊδούρια δεν καταλαβαίνουν ότι πρέπει να αλλάξει η κυβέρνηση». Αν και σε ορισμένες χώρες τα γαϊδούρια είναι υποχρεωμένα να φορούν… πάνες, όπως σε περιοχές της νοτιοδυτικής Αιγύπτου, για να κυκλοφορούν, σε άλλες πάλι τα συμπαθή τετράποδα αποτελούν χαρακτηριστικό τους «γνώρισμα», όπως στην περίπτωση της Βουλγαρίας, όπου το γαϊδουράκι συγκαταλέγεται στα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της χώρας, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις τουριστικών οργανισμών. Μάλιστα, για την προστασία των γαϊδουριών υπάρχει σχετική ευρωπαϊκή Οδηγία, με την οποία απαγορεύεται η υπερφόρτωσή τους (με φορτίο άνω των 50 κιλών) και η κακοποίησή τους.
